عوامل اقتصادی مؤثر بر اجزای درآمد مالیاتی ایران در بستر تحریم‌های اقتصادی

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای اقتصاد- دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران جنوب- تهران- ایران

2 استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران جنوب- تهران- ایران

چکیده

در مطالعه حاضر به بررسی عوامل اقتصادی مؤثر بر اجزای درآمد مالیاتی ایران در بستر تحریم های اقتصادی با بکارگیری مدل تحلیل عاملی اکتشافی و مدل غیرخطی NARDL طی دوره 1396-1358 پرداخته شده است. برای بررسی درآمدهای مالیاتی از سه نوع درآمد مالیاتی شخصی، شرکتها و  درآمد گمرکی در قالب سه مدل استفاده شد. مطابق با نتایج مدل تحلیل عاملی اکتشافی، 4 عامل اول از متغیرهای مطالعه، ماهیت متغیر نماینده تحریم را دارند و از بین شاخص‌ها، قیمت کالاهای وارداتی و شاخص قیمت کالاهای صادراتی دارای بیشترین نقش در عاملها هستند. همچنین مطابق با نتایج تخمین مدل غیرخطی NARDL؛ در بلندمدت متغیرهای سهم درآمدهای نفتی و تحریم تأثیر مثبت و معنی دار بر درآمد مالیاتی شخصی دارد. همچنین متغیر تولید ناخالص داخلی سرانه در بلندمدت تأثیر منفی و معنی‌دار بر درآمد مالیاتی شرکتها دارد. و در نهایت، در بلندمدت اثر متغیرها بر درآمد گمرکی مطابق با مبانی نظری می‌باشد ولی از نظر آماری معنی دار نمی‌باشد. با توجه به شرایط اقتصادی کشور در زمان تحریم لازم است که تغییرات منسجم در ساختار و نظام مالیاتی اتفاق بیافتد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Economic factors affecting the components of Iran tax revenue in the context of economic sanctions

نویسندگان [English]

  • mona mansouri 1
  • Mohammad Khezri 2
  • fatemeh zandi 2
  • Bijan Safavi 2
1 PhD student in Economics - Islamic Azad University- South Tehran Branch- Tehran- Iran
2 Assistant Professor- Islamic Azad University- South Tehran Branch- Tehran-Iran
چکیده [English]

In the present study, the economic factors affecting the components of Iran tax revenue in the context of economic sanctions are investigated using the exploratory factor analysis model and the NARDL nonlinear model during the period 1979-2017. To examine tax revenues, personal income tax, corporate income tax and customs income tax were used in the form of three models. According to the results of the exploratory factor analysis model, the first 4 study variables represent sanctions and among the indicators, the price of imported goods and the price of exported goods have the most effect on these factors. In accordance with the estimation results of the NARDL nonlinear model, in the long run, the variables of oil revenue share and sanctions have a significant positive effect on personal tax revenues. Moreover, GDP per capita variable has a significant negative impact on corporate tax revenues in the long run. Finally, in the long run, the effect of variables on customs revenue is theoretically consistent but not statistically significant. Considering the economic conditions of the country at the time of the sanctions, coherent changes are required in the structure and system of the taxes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Exchange rate volatility
  • Economic sanctions
  • Tax revenue
  • Exploratory factor analysis model
  • NARDL nonlinear model
Alam, M.I., & Quazy, R. M. (2003). Determinant of Capital Flight: an Econometric Case Study of Bangladesh. Review of Applied Economics. No, 17. 85-103.
Al Kajbaf. H., & Ansarian, M. (2015). The Impact of Unilateral and Multilateral Sanctions on Iran from the Perspective of the Right to Health of Iranian Citizens, Medical Law Quarterly of the Eighth Year, No. 29, Summer. (In Persian)
Atayieh, B., & Paytakhti Oskoee, S. A. (2018). Investigating the Relationship between Exchange Rates and Taxes (Case Study: A Selection of Developing Countries). (In Persian)
Ayenew, W. (2016).Determinants of tax revenue in Ethiopia (Johansen co-integration approach).International Journal of Business, Economics and Management, 3(6), 69-84.
Basiri, J. (2001). The effects of the escalation of sanctions on Iran's economy, Kaveh Aliaf textile and clothing industry. (In Persian)
Fadaee, M,. & Derakhshan, M. (2016). Analysis of Short-Term and Long-Term Effects of Economic Sanctions on Economic Growth in Iran, Quarterly Journal of Economic Development Growth Research, Article 7, No 5, Issue 18, 113-132. (In Persian)
Garshasbi, A.R., & Yosefi Dindarlo, M. (2015).Investigating the effects of international sanctions on Iran's macroeconomic variables. Quarterly Journal of Economic Modeling Research, No 25, 129-182. (In Persian)
Jalaee, S. A., & Rashidi, Sh. (2007). Deviation of exchange rate from equilibrium path and productivity growth in Iran's agricultural sector, the 6th Iranian Agricultural Economics Conference. (In Persian)
Kazerouni, S.A., & Khezri, A. (2016). Investigating the effect of economic sanctions on the import of capital, intermediary and consumer goods of Iran during the period 1360-1392, Parliament and strategy, 393-420. (In Persian)
Kwesi Ofori, I., Kwesi Obeng, C., & Armah, M. K., Camarero, M. (2018). Exchange rate volatility and tax revenue: Evidence from Ghana.Cogent Economics & Finance, 6(1), 1537822.
Por Moghim, S.J. (2005).International Finance, Printing and Publishing Organization of the Ministry of Culture and Islamic Guidance of Tehran. (In Persian)
Yelena, T., & Faryal, Q. (2016). Global oil glut and Sanctions: the Impaction on Putins Russia, Energy Policy, No 90, 140-151.